ลิขสิทธิ์ (Copy right)
ระยะเวลาที่ให้ความคุ้มครอง
- ในอดีตให้ความคุ้มครอง 50 ปี แต่ปัจจุบันให้ความคุ้มครองถึง 70 ปี
- ในสหรัฐอเมริกา สำหรับผลงานองค์กร ให้ความคุ้มครอง 120 ปี
พรบ.ลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2537
มาตรา 27 หากมีการทำซ้ำ ดัดแปลง หรือเผยแพร่ต่อสาธารณชน อย่างใดอย่างหนึ่งแก่งานอันมีลิขสิทธิ์ตามพระราชบัญญัตินี้โดยไม่ได้รับอนุญาติตามมาตรา 15(5) ให้ถือว่าเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์
มาตรา 69 ผู้ใดละเมิดลิขสิทธิ์หรือสิทธิ์ของนักแสดงตามมาตรา 27 , 28 , 29 ,30 หรือมาตรา 52 ต้งระวางโทษปรับตั้งแต่ 20,000 - 200,000 บาท หากเป็นการกระทำเพื่อการค้าต้องระวางโทษจำคุกหรือปรับ หรือทั้งจำทั้งปรับ
มาตรา 33 การกล่าว คัด ลอก เลียน หรือ อ้างอิงงานบางตอนตามสมควรจากงานอันมีลิขสิทธิ์ โดยมีการรับรู้ถึงความเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ในงานนั้น มิให้ถือว่าเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์
ลิขสิทธิ์โดยธรรม (Fair use)
- อนุญาตให้ทำในขอบเขตจำกัด
- อนุญาตให้ทำสำเนางานที่มีลิขสิทธิ์ในจำนวนจำกัด เพื่อวัตถุประสงค์ในการศึกษาและวิจัยห้องสมุด การใช้งานโสตทัศนวัสดุหรือภาพยนตร์ งานศิลปกรรม งานสถาปัตยกรรม
- เพื่อวัตถุประสงค์ในการวิจารณ์ รายงานข่าว ใช้ในการสอน (รวมถึงทำสำเนาหลายชุด สำหรับใช้ในห้องเรียน) งานวิจัยและงานวิชาการ โดยไม่ต้องขออนุญาต
หลักการใช้งานลิขสิทธิ์โดยชอบธรรม
สามารถกระทำได้หากมีวัตถุประสงค์ดังนี้
1. วิจัยหรือศึกษา
2. ใช้เพื่อประโยชน์ของตนเองและบุคคลในครอบครัวหรือญาติมิตร
3. ติชม วิจารณ์หรือแนะนำผลงาน โดยมีการรับรู้ถึงความเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ในงานนั้น
4. ทำซ้ำ ดัดแปลงหรือทำให้ปรากฏโดยผู้สอน เพื่อประโยชน์ในการสอนของตน
5. นำงานนนั้นมาใช้ในการถามและตอบในข้อสอบ
ปริมาณที่ถือว่าใช้อย่างเหมาะสมที่ถือปฏิบัติกัน
- หนังสือ : ไม่เกิน 1 เรื่อง
- นิตยสารหรือหนังสือพิมพ์ : ไม่เกิน 1 บทความ (เว้นแต่มีหลายบทความที่มีเรื่องเกี่ยวเนื่องกัน)
- เรื่องสั้น เรียงความ บทกวี (ขนาดสั้น) : ไม่เกิน 1 บทหรือตอน
- สื่อที่มีภาพเคลื่อนไหว : 10 % หรือ 3 นาที
- ข้อความ : 10% หรือ 1000 คำ
- เพลงหรือวีดีโอเพลง : 10% แต่ไม่เกิน 30 วินาที
สิทธิโดยธรรมห้องสมุด 2537
หลักการใช้งานลิขสิทธิ์โดยชอบธรรมด้วยการทำซ้ำ โดยคำนึงถึงความเหมาะสม ไม่ถือว่าเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์ หากการทำซ้ำนั้นไม่ได้มีวัตุประสงค์เพื่อหากำไร ในกรณีต่อไปนี้
- การทำซ้ำสำหรับใช้ในห้องสมุดหรืือให้แก่ห้องสมุดอื่น
- การทำซ้ำงานบางตอนตามสมควรให้แก่บุคคลอื่น เพื่อประโยชน์ในการวิจัยหรือศึกษา
ห้องสมุด USA
ห้องสมุดทำสำเนาไม่เกิน 1 สำเนา ไม่ถือว่าละเมิดลิขสิทธิ์ ถ้า
- ไม่มีวัตถุประสงค์ทางตรงตรงหรือทางอ้อม เพื่อผลประโยชน์ทางการค้า
- เก็บรักษาห้องสมุดนั้นเปิดให้สาธารณชนเข้าถึงได้
งานที่ไม่ได้ตีพิมพ์ ทำสำเนาได้ 3 สำเนา เพื่อเก็บรักษาในห้องสมุดอื่น ถ้า
- ในปัจจุบันยังมีต้นฉบับอยู่ในห้องสมุด
- ไม่เผยแพร่สำเนานั้นในรูปแบบดิจิตอลออกไปเป็นสาธารณะนอกสถานที่เก็บรักษา
งานที่ตีพิมพ์ ทำสำเนาได้ 3 สำเนา แทนชุดที่ชำรุด เสียหาย หรือสูญหาย ถ้า
- ห้องสมุดไม่สามารถหามาทดแทนได้ในราคาที่เป็นธรรม
- ไม่เผยแพร่สำเนานั้นในรูปแบบดิจิตอลออกไปเป็นสาธารณะนอกสถานที่เก็บรักษา
การพิมพ์อิเล็กทรอนิกส์และผลกระทบต่อห้องสมุด
- สำนักพิมพ์เลือกผลิตเฉพาะวารสารวิชาการอิเล็กทรอนิกส์มากขึ้น
- การลดจำนวนบอกรับวารสาร มีผลกระทบอย่างมากต่อนักวิชาการหรือนักศึกษาวิจัยป
- ปัญหาการถูกบังคับให้ซื้อหรือบอกรับเป็น package
- ปัญหาในข้อจำกัดการเข้าใช้ e-book เล่มที่ได้รับความนิยม
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น